- Αντύπας, Μαρίνος
- (Κεφαλονιά 1872 – Πυργετός Θεσσαλίας 1907). Πρωτοπόρος του αγροτικού κινήματος. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα, όπου συνδέθηκε με τους σοσιαλιστικούς κύκλους. Φοιτητής ακόμα, πήγε στην Κρήτη και πολέμησε ως εθελοντής εναντίον των Τούρκων και τραυματίστηκε μάλιστα στο πεδίο της μάχης. Μετά την επιστροφή του (1897) εκφράστηκε δημόσια εναντίον του θρόνου και καταδικάστηκε σε φυλάκιση ενός έτους, την οποία και εξέτισε. Στη συνέχεια επέστρεψε στη γενέτειρά του, όπου εργάστηκε δραστήρια για τη συγκρότηση σοσιαλιστικής οργάνωσης και εξέδωσε την εβδομαδιαία εφημερίδα Ανάστασις (1900), η οποία γνώρισε επανειλημμένες διώξεις από τις αρχές. Κατά τα χρόνια που ακολούθησαν ο Α. επέδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα τεράστια προβλήματα των αγροτών της Θεσσαλίας, οι οποίοι στη μεγάλη τους πλειονότητα εργάζονταν υπό άθλιες συνθήκες ως κολίγοι των ελάχιστων τσιφλικάδων της περιοχής. Η ευκαιρία για δράση τού δόθηκε από τον θείο του Θεόδωρο Σκιαδαρέση, ο οποίος τον διόρισε διευθυντή του τσιφλικιού του στη Θεσσαλία. Αξιοποιώντας τη θέση του αυτή, ο Α. άρχισε να περιοδεύει στον θεσσαλικό κάμπο και να κηρύττει την ανάγκη της αγροτικής μεταρρύθμισης, γεγονός που τον έφερε γρήγορα σε ρήξη με τους μεγαλοκτηματίες, και κυρίως με τους Αριστείδη Μεταξά και Αγαμέμνονα Σλίμαν. Η διένεξη με τους τσιφλικάδες κορυφώθηκε στις αρχές του 1907, όταν ο Α. πρωτοστάτησε στη διοργάνωση ενός μεγάλου αγροτικού συλλαλητηρίου στο Λασποχώρι. Λίγες εβδομάδες αργότερα, στις 8 Μαρτίου, ο Γιάννης Κυριακός, έμπιστος των τσιφλικάδων, έστησε αργά το βράδυ ενέδρα στον Πυργετό και δολοφόνησε τον Α. Ο θάνατός του συγκλόνισε όλο τον αγροτικό κόσμο της Θεσσαλίας και το όνομά του έγινε σύμβολο του αγώνα τους. Παράλληλα, ευαισθητοποιήθηκε όλη η Ελλάδα και έγινε σαφές το αναπόφευκτο της αγροτικής μεταρρύθμισης. Τρία χρόνια αργότερα, τα οράματα του Α. θα υλοποιούνταν από τους εξεγερμένους αγρότες του Κιλελέρ.
Προς τιμήν του Μαρίνου Αντύπα και των αγώνων του, η πολιτεία εξέδωσε αργότερα γραμματόσημο με τη μορφή του (φωτ. από την έκδ. «100+1 χρόνια Ελλάδα»).
Dictionary of Greek. 2013.